Θέλω να αρχίσω το spinning ... τι καλάμι να πάρω???
Μια από τις πιο συνηθισμένες απορίες του νέου ψαρά σε αυτή την τεχνική είναι και το τι καλάμι θα αγοράσει.
Στο θέμα μηχανάκι με ένα 2500-3500 πάνω κάτω έχουμε λύσει το πρόβλημα αλλά είναι όλα τα καλάμια κατάλληλα για spinning, για τις συνθήκες, τα ψάρια και τα μέρη που θέλουμε να ψαρέψουμε?. Όπως και στο casting, άλλο καλάμι θα επιλέξουμε για ψάρεμα μουρμούρας σε μια παραλία, άλλο παραδείγματος χάρη σε συνθήκες surf casting σε μικτό βυθό για ψάρεμα Σαργού έτσι και στην τεχνική του spinning το κάθε καλάμι κάνει κάτι καλύτερα και κάτι χειρότερα από κάποιο άλλο. Blank,Power, Action, Light και Heavy, Fast και Slow, Line weight, Casting weight και Lure weight . Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω?
Επειδή λοιπόν κάποιος πιο σοφός (τουλάχιστον από εμένα :))), είχε πει «αν θέλεις 6 ώρες να κόψεις ένα δέντρο, τότε τις 5 πρώτες θα πρέπει να τις περάσεις, ακονίζοντας το τσεκούρι» θα προσπαθήσουμε στο παρόν άρθρο να «λύσουμε το κουβάρι» δίνοντας απαντήσεις όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των καλαμιών για την τεχνική του spinning.
Blank
To Blank είναι ο πυρήνας του καλαμιού. Είναι η καρδιά του και αυτό που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την συμπεριφορά του κάτω από ορισμένες συνθήκες. Τα υλικά κατασκευής του είναι κατά κανόνα το fiberglass, ο Γραφίτης το Βόριο και συνδυασμοί των παραπάνω. Λέω κατά κανόνα γιατί υπάρχουν και τα καλάμια για την τεχνική του "fly fishing" σε ποτάμια και λίμνες, που είναι κατασκευασμένα από μπαμπού. Για να έχουμε λοιπόν μια γενική εικόνα για το τι μιλάμε το fiberglass είναι βαρύτερο και με μεγαλύτερη ελαστικότητα από το Γραφίτη και το Βόριο. Έτσι ένα καλάμι από Fiberglass θα είναι πιο "Soft" πιο "Slow" και λίγο πιο βαρύ από ένα αντίστοιχο από Γραφίτη.
Από τα παραπάνω υλικά η χρήση του Βόριου τείνει να εκλείψει από τους κατασκευαστές καλαμιών εξαιτίας της υψηλής τιμής του και ο Γραφίτης λόγω των χαρακτηριστικών του, έχει επικρατήσει έναντι του Fiberglass.
Line Weight
Το Line Weight ή PE line Weight ή αλλιώς Line Strength Power, μας προσδιορίζει τι αντοχής σε βάρος πετονιά-νήμα είναι κατάλληλο για το καλάμι μας. Συνήθως μετριέται σε Λίμπρες (lb) και για να έχουμε μια εικόνα η κάθε μία είναι περίπου 0.454kg. To Line Weight είναι συνήθως ανάλογο με το power του καλαμιού μας. Έτσι πιο Heavy Power καλάμια ψαρεύονται με περισσότερων lb νήμα. Θα το δούμε σηνήθως πάνω στο blank με τη μορφή κάποιου εύρους τιμών π.χ. "4 to 8lb". Είναι σημαντικό να είμαστε μέσα στις τιμές αυτές για να μην ξεπεράσουμε τις αντοχές του blank μας (power). Έτσι αν ποτέ χρειαστεί ή από λάθος ξεπεράσουμε κάποιο όριο θραύσης, αυτό να είναι του νήματος και όχι του καλαμιού μας.
Εδώ θα κάνουμε μια παρένθεση να μιλήσουμε λίγο για τον όρο PE που η αλήθεια είναι πως και εμένα με μπέρδευε αρκετά. Τα αρχικά σημαίνουν Poly Ethylene και είναι η Ιαπωνική μονάδα μέτρησης που ακούει στο όνομα «gouw». Τα παλιά τα χρόνια την χρησιμοποιούσαν για να μετράνε διάμετρο σε νήματα από μετάξι και το ίδιο σύστημα έχει καθιερωθεί και στην διάμετρο του νήματος ψαρέματος. Ακολουθεί ο πίνακας με την αντιστοιχία διαμέτρου και PE.
• PE 0.6 ………………………….. 0.128mm
• PE 0.8 ………………………….. 0.148mm
• PE 1 …………………………….. 0.165mm
• PE 1.2 ………………………….. 0.185mm
• PE 1.5 ………………………….. 0.205mm
• PE 1.7 ………………………….. 0.218mm
• PE 2 …………………………….. 0.235mm
• PE 2.5 ………………………….. 0.260mm
• PE 3 …………………………….. 0.285mm
• PE 3.5 ………………………….. 0.310mm
• PE 4 …………………………….. 0.330mm
• PE 5 …………………………….. 0.370mm
• PE 6 …………………………….. 0.405mm
• PE 7 …………………………….. 0.435mm
• PE 8 …………………………….. 0.470mm
• PE 10 …………………………… 0.520mm
• PE 12 …………………………… 0.570mm
• PE 14 …………………………… 0.620mm
• PE 16 …………………………… 0.660mm
• PE 18 …………………………… 0.700mm
• PE 20 …………………………… 0.740mm
• PE 22 …………………………… 0.780mm
• PE 24 …………………………… 0.810mm
• PE 28 …………………………… 0.870mm
Ένας γρήγορος τρόπος για να βρούμε την αντιστοιχία PE με βάρος, είναι να το πολλαπλασιάσουμε επί 10 και έτσι έχουμε τις LB αντοχής. Για παράδειγμα PE 3 είναι περίπου 30 LB. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο συγκεκριμένο κομμάτι, γιατί το PE σαν μονάδα μέτρησης αφορά την διάμετρο και μόνο και όχι την αντοχή σε κιλά ή LB. Έτσι για παράδειγμα ένα καλάμι με χαρακτηριστικά PE3-7 μπορεί να είναι 30-70Lb από το Χ νήμα, αλλά ακόμα και διπλάσιας αντοχής από ένα άλλο. Κρατάμε λοιπόν το ότι σε 2 νήματα ίδιου PE θα έχουμε σίγουρα την ίδια διάμετρο, αλλά μπορεί διαφορετική αντοχή σε κιλά. Κρατάμε επίσης σαν ελάχιστο τον κανόνα του 10Χ για να βρούμε την αντιστοιχία βάρους σε LB.
Lure weight
Lure weight ή αλλιώς Casting Weight (CW) ανάλογα την χώρα κατασκευής, δηλώνει το βάρος από το τεχνητό ή τον πλάνο που μπορεί να πετάξει, αλλά κυρίως να δουλέψει σωστά το καλάμι μας. Συνήθως το μετράμε σε γραμμάρια (gr) ή σε Ουγιές (Oz). 1 Oz είναι περίπου 30 γρ (1 ounce = 28.3495231 gr) .
Power
Με τον όρο power σε ένα καλάμι περιγράφουμε την αντίσταση του καλαμιού μας στο λύγισμα. Η κατηγοριοποίηση γίνεται ανάλογα με την ικανότητα του καλαμιού να σηκώσει βάρος από την κορυφή, δηλαδή την δύναμη που χρειάζεται για να αρχίσει να λυγίζει. Το πάχος και τα υλικά κατασκευής είναι εκείνα που καθορίζουν το power ενός καλαμιού. Το power του καλαμιού θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε οτι είναι άρρηκτα δεμένο με το Line Weight. Έτσι Heavy Power καλάμια θα ψαρευτούν με χοντρές πετονιές και νήματα σε π.χ. συρτή από βάρκα και Ultra Light Power με λεπτές πετονιές - νήματα για π.χ. Light Rock Fishing. Το power των καλαμιών οι κατασκευαστές το αναγράφουν πάνω στο Blank με μορφή συντόμευσης. 'Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω κατηγορίες :
• UL - Ultra-Light
• L - Light
• ML - Med/Light
• M - Medium
• MH - Medium Heavy
• H - Heavy
• XH - Extra Heavy
• UH - Ultra Heavy
Εδώ θα πρέπει να προσέξουμε διότι δεν υπάρχει ομοιομορφία όσον αφορά τις εταιρίες μεταξύ τους στα παραπάνω χαρακτηριστικά. Έτσι ενα ML καλάμι σε έναν κατασκευαστή μπορεί να χαρακτηρίζεται και σαν L ή Μ στο αντίστοιχο μοντέλο μιας άλλης.
Όπως είπαμε και παραπάνω το power είναι άρρηκτα δεμένο με το Line Weight. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται τα χαρακτηριστικά power των καλαμιών και η αντίστοιχη αντοχή σε πετονιά ή νήμα. Ο πίνακας είναι ενδεικτικός και μπορεί να διαφέρει ανάλογα τον κατασκευαστή και το μήκος του καλαμιού.
Στα περισσότερα καλάμια Shore Jigging ή Heavy spinning θα συναντήσουμε τον χαρακτηρισμό MH ή Η, ενώ στα καλάμια κατάλληλα για spinning συνήθως ΜΗ ή Μ.
Action
Με τον όρο αυτό περιγράφουμε το πόσο μήκος του σώματος λυγίζει σε ένα καλάμι όταν ασκούμε δύναμη στην κορυφή του και ταχύτητα με την οποία επανέρχεται στην αρχική του κατάσταση.
Ένα καλάμι μπορεί να είναι slow, medium, fast action ή και κάποιος συνδυασμός των παραπάνω.
Το υλικό και ο τρόπος κατασκευής του καλαμιού επηρεάζουν το action του. Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι κάποιο καλάμι έχει κατασκευαστεί από στρώσεις του Χ υλικού, στο σημείο που θα αρχίσει να λυγίζει έχει χρησιμοποιηθεί λιγότερο υλικό, επιτρέποντας στο καλάμι να έχει μεγαλύτερη ευλυγισία. Μια άλλη μέθοδο που χρησιμοποιούν οι Ιάπωνες σε πολλές σειρές καλαμιών είναι να κατασκευάζουν 2 διαφορετικά μοντέλα ίδιου μήκους και με μόνη διαφορά στο αν είναι κούφια ή συμπαγής η μύτη του καλαμιού. Αυτό αυτόματα δίνει και στο καλάμι διαφορετικό action. Έτσι για παράδειγμα ένα καλάμι κατασκευάζεται σαν Solid Model (συμπαγή μύτη) δίνοντάς του EXF(Extra Fast) Action και σαν Tubular Model (κούφια μύτη) με RF(Regular fast) action.
Ο τρόπος για να ελέγξουμε το action του καλαμιού μας είναι κατά την βολή ενός τεχνητού και κατά την μάχη με κάποιο ψάρι, το πόσο και σε ποιο σημείο δηλαδή λυγίζει.
• Το Extra Fast καλάμι λυγίζει στην κορυφή.
• Το Fast στο 1/3 με 1/4 του καλαμιού από την κορυφή.
• Το Moderate Fast κάτω από το 1/3.
• Το Medium Moderate κάτω από το 1/2.
• Το Slow αρχίζει να λυγίζει πάνω από την λαβή.
Τα πιο μαλακά καλάμια επιτρέπουν περισσότερα "λάθη" και έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να κάνουν μια καλή βολή. Από την άλλη ένα Fast καλάμι έχειμεγαλύτερη ευαισθησία από ένα slow καλάμι, μπορούμε αμέσως π.χ. να καταλάβουμε πότε μια σιλικόνη έφτασε στον πυθμένα από τις δονήσεις που μεταφέρει και γενικά έχουμε καλύτερο έλεγχο του τεχνητού μας. Ένα medium ή slow καλάμι, σπάνια θα σπάσει από λάθος χειρισμό, ενώ ένα Extra Fast ακόμα και με μια λάθος βολή μπορεί να μας στοιχίσει την μύτη του καλαμιού μας. Γενικά τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα μπορούμε να τα συνοψίσουμε στα παρακάτω.
Πηγαίνοντας προς το Fast.
Ακρίβεια στις βολές, γρήγορη επαναφορά και άρα καλύτερη ανταπόκριση του τεχνητού μας σε κινήσεις του χεριού μας, άμεσο κάρφωμα, ευαισθησία.
Μικρότερες βολές και πιθανότητα για σπάσιμο της μύτης σε λάθος χειρισμό.
Ιδανικό για ψάρεμα spinning που δεν μας ενδιαφέρει τόσο η απόσταση, αλλά η ακρίβεια στην βολή και στον χειρισμό του τεχνητού, όπως π.χ. σε κάποιο Λιμάνι.
Πηγαίνοντας προς το Slow.
Καλύτερες βολές, συγχωρεί λάθη κατά την ρίψη ή σε κάποιο λάθος χειρισμό και έχει μεγαλύτερη απορρόφηση σε κάποιο κεφάλι ενός ψαριού.
Πιθανότητα απαγκίστρωσης του ψαριού αν δεν ασκούμε σωστή πίεση δυσκολία στο χειρισμό του τεχνητού και στο κάρφωμα.
Κατάλληλο για μεγάλους αντιπάλους αφού είναι σχεδόν αδύνατο να στραβώσει ένα ψάρι μια σαλαγά ή ένα αγκίστρι από τεχνητό όταν απέναντι έχει ένα slow καλάμι.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω επιλέγουμε το ενδιάμεσο Action του καλαμιού μας ανάλογα τις συνθήκες, τον τρόπο και τα ψάρια που θέλουμε να ψαρέψουμε.
Taper
Πολλές φορές συνώνυμο με το action περιγράφει την μείωση της διαμέτρου από το butt (Χερούλι) του καλαμιού μέχρι την κορυφή. Μικρότερη διάμετρος δίνει στο καλάμι μεγαλύτερη ευλυγισία. Γενικά ο όρος taper(κωνικό) αφορά σε ποιό σημείο θα δέχεται την μεγαλύτερη πίεση και θα λυγίζει ένα καλάμι κατά την βολή ή την μάχη με ένα ψάρι. Σε όλα τα καλάμια το κάτω μισό συνήθως απορροφάει δύναμη στην μάχη με το ψάρι και το σοκ από μια βολή, ενώ το πάνω μισό το σοκ από τα κεφάλια του ψαριού. Αλλάζοντας το tapper λοιπόν οι κατασκευαστές επηρεάζουν στην ουσία το action του καλαμιού.
Έτσι για παράδειγμα, σε καλάμια που απευθύνονται στο ψάρεμα Κυπρίνου (carp fishing rods) που απαιτείτε να γίνεται απόσβεση σε δύναμη θα δούμε καλάμια με πιο ομοιόμορφη διατομή, ενώ στα καλάμια για ψάρεμα στην θάλασσα που είναι κατάλληλα για να αποσβαίνουν ταχύτητα και κεφάλια να λεπταίνουν στην κορυφή.
Μήκος καλαμιού
Μεγαλύτερα σε μήκος καλάμια μας βοηθάνε να πραγματοποιούμε μακρινότερες βολές λόγω της μεγαλύτερης διαδρομής που κάνει η κορυφή κατά την ρίψη , μεμικρότερη όμως ακρίβεια. Επιπλέον λόγω της μεγαλύτερης γωνίας σε σχέση σε ένα κοντό καλάμι στην πετονιά, αποφεύγουμε τριψίματα πάνω σε εμπόδια κατά την μάχη με το ψάρι. Μειονεκτήματα του μεγάλου σε μήκος καλαμιού είναι ότι χάνει σε ακρίβεια στην βολή και το επιπλέον βάρος του.
Συνήθως αναγράφεται σε FT (feet) δηλαδή πόδια, 1 FT =0,3m ή κατευθειαν σε m (μέτρα). Για παράδειγμα μια σειρά που αναγράφει 902MH σημαίνει οτί είναι Medium Heavy, με μήκος 9,02ft X 0,3 = 2,7m
Balance
Το balance(ισορροπία) αφορά το κέντρο βάρους του καλαμιού μας και πρέπει να βρίσκεται ακριβώς εκεί που το κρατάμε. Όσο πιο ακριβείς είμαστε σε αυτό τόσο καλύτερη αίσθηση θα έχουμε κατά το ψάρεμα σε όλες μας τις κινήσεις. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται κατά την αγορά με τον μηχανισμό πάνω στο καλάμι.
Αυτά όσον αφορά τα χαρατηριστικά των καλαμιών για την τεχνική του spinning. Δεν ξεχνάμε τέλος πως μεγάλο ρόλο στην τελική μας επιλογή θα παίξει και ο σωματότυπος μας.
Μιας και ο χειμώνας πλησιάζει είναι η καλύτερη περίοδος για να αρχίσετε το ψάρεμα με τις τεχνικές του spinning και πιστέψτε με θα το αγαπήσετε αν όχι από την πρώτη σας εξόρμηση, σίγουρα από το πρώτο σας ψάρι!
Του Δήμου Καπογιάννη
